Chiều 30/11,với hơn 91,6% đại biểu tán thành,Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Điện lực (sửa đổi).

Giá bán lẻ điện đang áp dụng thống nhất toàn quốc,có bù chéo giá giữa các vùng,miền,hộ sử dụng (sinh hoạt,sản xuất,kinh doanh). Tại luật được thông qua,giá điện sẽ được cải cách để giảm dần và tiến tới xóa bù chéo,song không đưa ra quy định chi tiết việc này thực hiện thế nào.

Báo cáo giải trình,tiếp thu trước đó,ông Lê Quang Huy - Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học,công nghệ và môi trường cho rằng biểu giá bán lẻ điện cần được cơ cấu lại,phản ánh chi phí theo đặc điểm tiêu thụ để xóa bù chéo trong giá điện.

Tuy vậy,việc giảm bù chéo giá điện phụ thuộc vào nhiều yếu tố,như mức độ tái cơ cấu ngành điện,các chính sách về tài chính... nên cần nghiên cứu phương án,lộ trình cụ thể. "Quy định để xóa bỏ ngay bù chéo giá điện là chưa khả thi. Vì vậy,luật chỉ nêu lộ trình xóa bỏ bù chéo giá điện và giao Bộ Công Thương trình Thủ tướng phê duyệt",ông Huy nêu.

Hiện Việt Nam áp dụng giá điện một thành phần,tức tiền trả theo sản lượng dùng. Cách tính này được đánh giá chưa phản ánh chính xác chi phí ngành điện bỏ ra (khấu hao tài sản,đường dây,trạm biến áp...) cho mỗi khách hàng.

Để xóa bù chéo giá điện,Luật Điện lực (sửa đổi) quy định Bộ Công Thương xây dựng,trình Thủ tướng lộ trình giảm bù chéo,cơ cấu biểu giá bán lẻ điện. Theo đó,biểu giá bán lẻ sẽ có nhiều thành phần,tối thiểu giá hai thành phần (gồm giá theo sản lượng điện tiêu thụ và công suất đăng ký) áp dụng cho các nhóm khách hàng khi điều kiện cho phép. Cơ chế giá điện cũng cần phù hợp với các nhóm sử dụng.

Ngoài ra,luật quy định giá điện trúng thầu là mức tối đa để bên mua đàm phán với nhà đầu tư trúng thầu. Chính phủ sẽ quy định chi tiết việc đàm phán,hợp đồng mua bán điện với nhà đầu tư trúng thầu.

Các đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua luật,ngày 30/11. Ảnh: Media Quốc hội

Điểm đáng chú ý là chính sách phát triển điện hạt nhân,luật được thông qua chỉ quy định nguyên tắc về chính sách phát triển điện này. Đây là cơ sở thực hiện dự án nguồn điện hạt nhân khi chủ trương được cấp có thẩm quyền thông qua. Việc đầu tư xây dựng,vận hành,chấm dứt hoạt động và bảo đảm an toàn nhà máy điện hạt nhân đã được quy định cụ thể ở các luật liên quan.

Ông Vũ Hồng Thanh,Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khi báo cáo giải trình,tiếp thu cho biết các vấn đề cụ thể như công nghệ sử dụng,công suất dự án điện hạt nhân,cách thức đảm bảo cung cấp điện... sẽ được Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương và các bên liên quan nghiên cứu trong quá trình xây dựng quy hoạch,triển khai dự án này.

"Điện hạt nhân là nguồn điện lớn,có khả năng chạy nền và cung cấp điện ổn định,bền vững. Do đó,việc nghiên cứu phát triển điện hạt nhân để đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững là cần thiết,theo báo cáo giải trình tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Với phát triển năng lượng mới,điện tái tạo,luật quy định phát triển đồng bộ với hạ tầng hệ thống điện để tránh lãng phí,thất thoát do không giải tỏa được công suất.

Riêng với điện gió ngoài khơi,việc chuyển nhượng dự án,cổ phần,phần vốn góp trong dự án điện này phải bảo đảm quy định pháp luật có liên quan. Chính phủ quy định chi tiết và làm rõ thẩm quyền lựa chọn đơn vị khảo sát dự án điện gió ngoài khơi trước khi chọn nhà đầu tư. Việc giao doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước khảo sát dự án điện gió ngoài khơi không thay thế thẩm quyền giao khu vực biển theo quy định pháp luật về biển,tài nguyên,môi trường biển và hải đảo.

Dự án điện gió ngoài khơi được hưởng cơ chế ưu đãi,như sản lượng điện hợp đồng tối thiểu dài hạn khi bán điện lên hệ thống; miễn,giảm tiền sử dụng khu vực biển,đất,thuê đất.

Ngoài ra,doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước khi làm dự án điện gió ngoài khơi được miễn thực hiện dự án đầu tư theo Luật Đầu tư. Thủ tướng xem xét,quyết định cấp tín dụng vượt giới hạn cho dự án điện loại này theo Luật Các tổ chức tín dụng.

Liên quan tới xử lý các dự án chậm tiến độ,luật đưa ra nguyên tắc,giao Chính phủ quy định chi tiết việc xác định các mốc tiến độ,giai đoạn xử lý.

Anh Minh